Σοφίδες και Άι Γιάννης

anagnostikon.blogspot.gr/2011/12/blog-post_3424.html

Μεταφέρω αποσπάσματα από το παρακάτω βιβλίο που βρήκα τυχαία!

Γ.Κ

 
Και οι δύο, δηλ. ο παππούς και η γιαγιά, άφησαν τα μέρη τους  δύο φορές, το 1918 νομίζω την πρώτη φορά, και το 1922. Το 1914 ήταν ο πρώτος διωγμός, έτσι έλεγε ο παππούς. Υστερα επέστρεψαν πίσω, για νά' ρθουν οριστικά το 1922 με την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό.  Και τις δυο φορές ήρθαν με τα πόδια ακολουθώντας ένα κάρο με βόδια. Κάνανε μέρες. Σήμερα το google map δίνει απόσταση 567 χλμ (από χωριό εδώ σε χωριό εκεί) που μπορεί να διανυθεί σε 6 ώρες και 44 λεπτά!
 
 
Η γιαγιά έλεγε τα περισσότερα. Που ήταν το σπίτι της, τα δέντρα στην αυλή, τη δημόσια βρύση που ήταν στη γωνία έξω από το σπίτι τους, τα μπαίρια, έτσι έλεγε τους λόφους, όπου έπαιζε, και άλλα πολλά. 
   
Ο παππούς θυμόταν περισσότερα, αλλά δεν μιλούσε, δεν τα΄ λεγε. Ήταν πάντοτε έτσι σα κουρασμένος, σα λυπημένος.  Τον θυμάμαι να κάθεται σ' ένα ξύλινο πάγκο, έξω από το σπίτι, να καπνίζει ένα τσιγάρο, το τσιγάρο χοντροκομμένος καπνός τυλιγμένος σε φύλλο εφημερίδας, και να πιάνει τα γονατά του με τα χέρια. Ο θεός ας αναπαύει τις ψυχές τους!
Σκέφτομαι εσένα τώρα παιδί μου. Τι θα θυμάσαι αύριο άραγε εσύ από δω πέρα, εσύ που μεγαλώνεις στα φλαμανδικά περίχωρα των Βρυξελλών, σε ξένο τόπο, σε ξένη γλώσσα; Που θα πιαστούν οι μικρές σου περικοκλάδες και που οι ρίζες σου;
 
Εκεί, παιδί μου, που θα πας, στα μακρυνά τα ξένα,
δίχτυα πολλά κι' οξόβεργες θα στήσουνε για σένα,
η ελπίδα με τους πόθους της, το βιός με τα παλάτια
κ’ η ξεγελάστρα η ομορφιά με τα γλυκά τα μάτια.
 

19 - Σοφίδες και Άι Γιάννης επαρχίας Βιζύης Ανατολικής Θράκης

Ετικέτες Ανατολική Θράκη, βιβλίο, γιαγιά, παππούς, πατρίδα


Μικρό παιδί αγάπησα το χωριό του παππού και της γιαγιάς από τη πλευρά της μητέρας μου. Εκεί περνούσα όλες τις σχολικές μου διακοπές. Σου ετοιμάζω πολλές ιστορίες, αλλά θυμάμαι τώρα ότι και ο παππούς και η γιαγιά θυμόντουσαν με πραγματική νοσταλγία τα παιδικά τους χρόνια στα μέρη τους στην Ανατολική Θράκη. Για σένα αυτοί είναι ο προπαππούς και η προγιαγιά σου.
   
Ο παππούς, ο Ματθαίος, ήταν από τις Σοφίδες (σημερινό Evrencik) και η γιαγιά, η Χαρίκλεια, από τον Άϊ Γιάννη (σημερινό Akpınar) της επαρχίας Βιζύης Ανατολικής Θράκης. Τα χωριά απέχουν μεταξύ τους 22 χλμ. 
  
 
 
Σκαρίφημα  της περιοχής (εδώ) με σημειωμένα τα ονόματα των χωριών
 

 

 Για τις Σοφίδες ξέρουμε το εξής:
 
Αυτό το χωριό, κοντά στο Σκεπαστό, κατ' αρχάς ήτο τουρκικό υποστατικό και ελέγετο «Έργασίν Τσιφλίκ». Πρινν όμως από τρεις αιώνες κατοικήθηκε από κατοίκους του χωριού "Άγιος Γεώργιος", όταν αυτό ύπέστη λεηλασία από ληστάς και επιδρομείς. Ό "Άγιος Γεώργιος" ελέγετο Εβρενλή γι' αυτό στην αρχή οι Σοφίδες ωνομάζοντο, Τούρκικα, Εβρεντζίκ (μικρό Έβρενλή). Με την πάροδο του χρόνου, μετωνομάσθη «εις Σοφίδες είτε απ' την αρχαία πόλι Σοφιλάρ, που βρίσκεται κοντά, είτε από μια φυλή Περσών, οι οποίοι ελέγοντο δήθεν Σοφίδες". Βρίσκεται στους πρόποδας ενός πετρώδους βουνού. 'Εκτισαν μια εκκλησία εις το όνομα του Αγ. Γεωργίου, μια και η καταγωγή του νέου χωριού βαστούσε απ' τον Παλιό "Αγ. Γιώργη". Αυτή η εκκλησία, παρ' οτι κάηκε, η φιλοτιμία των κατοίκων την ξανάχτισε καλύτερη. Γίνηκε ένας από τους ωραιότερους ναούς τής περιοχής. Οί κάτοικοι είναι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, μυλωνάδες καί προ πάντων εξαίρετοι κτίστες.
 
 
Παλιό σπίτι στις σημερινές Σοφίδες

 

Για τον Άγιο Ιωάννη .
 
Σε μια ειδική μελέτη, ο Γ. Βιζυηνός περιγράφει τα Αναστενάρια στο χωριό του Αγίου Ιωάννη κοντά στη Βιζύη και αναφέρεται στην έκσταση των μυστών. Κραυγές θεών που λησμονήθηκαν βγαίνουν από τα αγροτικά έθιμα της γονιμικής μαγείας που ο συγγραφέας περιγράφει και είναι ζωντανές και πανίσχυρες υποθήκες για το πάτριο (εδώ).
 
Στην Ανατολική Θράκη, μέσα σε μια κοιλάδα που τα γύρω της βουνά ήταν ψηλά, δύσβατα κι απότομα, και έκαναν δύσκολη την επικοινωνία των κατοίκων της με τους γύρω, εκεί βρίσκονται τα ελληνικά κι ελληνόφωνα χωριά Ρέσβι, Γαλαζάκι, Προβίδο, Κωστή, Πυργόπλο, και τα βουλγαρικά Μούρτσοβο, Βούργαροι, και Γραμματίκοβο. Η περιοχή αυτή, που για την απομόνωσή της από τους γύρω, λεγόταν Κιόρ Καζά (τυφλή επαρχία), και υπάγονταν στην μητρόπολη Σωζοαγαθουπόλεως, εκτός από το Πυργόπλο. Την ίδια λατρεία ακολουθούσαν και οι κάτοικοι μερικών χωριών της επαρχίας Βιζύης (Σκοποί, Σοργάς, Άϊ-Γιάννης, Ματσουρά ή Ματζούρα, Πλέτσα, Άϊ-Στέφανος, Πινακάς, και Αϊ-Γιώργης) και του Αφκαριού της επαρχίας Αδριανουπόλεως. Κέντρο της λατρείας αυτής ήταν το Κωστή ή Κωστί (εδώ).
 
 
 
 
Φωτογραφίες από τον σημερινό 'Αϊ Γιάννη στην Τουρκία

 

ΣΟΦΙΔΕΣ

Διοικητικά υπάγονταν στο Βιλαέτι Αδριανουπόλεως, στο Σαντζάκι των Σαράντα Εκκλησιών, στον Καζά της Βιζυής. Εκκλησιαστικά υπάγονταν στη Μητρόπολη της Βιζύης. Χωριό κοντά στο Σκεπαστό. Μέχρι τον 17ο αιώνα το χωριό ήταν καθαρά τουρκικό όταν και εγκαταστάθηκαν εκεί κάτοικοι από τον Αγ. Γεώργιο ύστερα από τις λεηλασίες που υπέστη ο οικισμός τους από ληστές και επιδρομείς. Το 1878 υπήρχαν 2.500 Έλληνές και ένα Δημοτικό σχολείο με 90 μαθητές Οι κάτοικοι ήταν γεωργοί, κτηνοτρόφοι, μυλωνάδες και εξαίρετοι κτίστες. Υπήρχε η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου.
 

 

οι Σοφιδες 5 khm απο το κρυονερο

 
 
Αναρτήθηκε από